آئین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاهها

ماده‌ 11:در هر كارگاه‌ بایستی‌ روشنایی‌ كافی‌ (طبیعی‌ یا مصنوعی‌) متناسب‌ با نوع‌ كار و محل‌ تامین‌ شود. در صورتی‌ كه‌ برای‌ روشنایی‌ از نور مصنوعی‌ قوی‌ استفاده‌ شود باید برای‌ ممانعت‌ از ناراحتی‌چشم‌ حبابهای‌ مخصوصی‌ نصب‌ گردد.

ماده‌ 12:كلیه‌ پنجره‌های‌ بدنه‌ و سقف‌ كه‌ جهت‌ روشنایی‌ اطاق‌ها تعبیه‌ شده‌ و كلیه‌ چراغها و حبابها باید نظیف‌ نگاه‌ داشته‌ شود.

ماده‌ 13:محل‌ كار در هر كارگاه‌ باید بطوری‌ تهویه‌ شود كه‌ كارگران‌ همیشه‌ هوای‌ سالم‌ تنفس‌ نمایند. در مورد محل‌های‌ كار پوشیده‌ مقدار حداقل‌ هوای‌ لازم‌ برای‌ هر كارگر بر حسب‌ نوع‌ كار در هر ساعت‌ 30 الی‌ 50 متر مكعب‌ می‌باشد.

ماده‌ 14:در كارگاه‌هایی‌ كه‌ دود و یا گاز و یا گرد و غبار و یا بخارهای‌ مضر ایجاد می‌شود باید مواد مزبور با وسایل‌ فنی‌ موثر طوری‌ از محل‌ تولید به‌ خارج‌ كارگاه‌ هدایت‌ شود كه‌ مزاحمت‌ و خطری‌ برای‌ كارگران‌ ایجاد ننماید.

ماده‌ 15:دركارگاه‌هایی‌ كه‌ تهویه‌ طبیعی‌ كافی‌ نباشد باید از وسایل‌ تهویه‌ مصنوعی‌ استفاده‌ شود.

ماده‌ 16:هر كارگاه‌ باید دارای‌ وسائلی‌ باشد كه‌ در زمستان‌ و تابستان‌ درجه‌ حرارت‌ داخلی‌ آن‌ به‌ وضع‌ قابل‌ تحملی‌ نگاهداری‌ شود.

ماده‌ 17:در هر سالن‌ كار به‌ تناسب‌ تعداد كارگران‌ باید درهای‌ یك‌ طرفه‌ای‌ كه‌ به‌ خارج‌ باز شوند بنام‌ درهای‌ نجات‌ وجود داشته‌ باشد و درهای‌ مزبور به‌ راهروها و یا معابر خروجی‌ ساختمان‌ منتهی‌ شوند.

ماده‌ 18:درهای‌ خروجی‌ نجات‌ هیچوقت‌ نباید قفل‌ باشد و باید به‌وسیله‌ علایم‌ و یا چراغهای‌ مخصوصی‌ از داخل‌ مشخص‌ باشد.

ماده‌ 19:كلیه‌ پلكان‌ها و پاگردها در ساختمان‌های‌ بلندتر از دو طبقه‌ (طبقه‌ اول‌ 5 متر و سایر طبقات‌ هر كدام‌ 4 متر محاسبه‌ می‌شود) باید با مصالح‌ ساختمانی‌ نسوز ساخته‌ شوند.

ماده‌ 20:درهایی‌ كه‌ به‌ طرف‌ پلكان‌ باز می‌شود باید لااقل‌ فاصله‌ای‌ به‌ اندازه‌ عرض‌ در تا نخستین‌ پله‌ برای‌ توقف‌ داشته‌ باشد.

ماده‌ 21:در كارگاه‌هایی‌ كه‌ بیشتر احتمال‌ بروز حریق‌ می‌رود باید وسایل‌ مخصوص‌ اعلام‌ خطر (آژیر) بكار رود به‌طوری‌كه‌ در تمام‌ محوطه‌ كار اعلام‌ خطر شنیده‌ شود.

ماده‌ 22:كارفرما موظف‌ است‌ مواد محترقه‌ مورد نیاز كارخانه‌ را در تانك‌ها و مخازنی‌ كه‌ مقاوم‌ در مقابل‌ آتش‌ باشند نگهداری‌ نماید و این‌ مخازن‌ و تانك‌ها باید از محل‌ كار مجزا و فاصله‌ كافی‌ داشته‌ باشند.

ماده‌ 23:در نقاطی‌ كه‌ مواد منفجره‌ و یا مواد سریع‌ الاحتراق‌ یا سریع‌ الاشتعال‌ وجود دارد استعمال‌ دخانیات‌ و روشن‌ كردن‌ و حمل‌ كبریت‌ - فندك‌ و امثال‌ آنها باید ممنوع‌ گردد.

ماده‌ 24:در موارد زیر تعبیه‌ و نصب‌ برق‌گیر الزامی‌ است‌:

الف- ساختمان‌هایی‌ كه‌ در آن‌ مواد قابل‌ احتراق‌ و یا انفجار تولید و یا ذخیره‌ و انبار می‌شود.

ب- تانك‌ها و مخازنی‌ كه‌ بنزین‌ونفت‎وروغن‌ و یا موادقابل‎اشتعال‎دیگر درآنها نگهداری‌ می‌شود.

ج‌ - كوره‌های‌ مرتفع‌ و دوكش‌های‌ بلند.

فصل‌ پنجم‌ - ماشین‌ آلات‌، پوشش‌ و حفاظ‌ ماشین‌ آلات‌

ماده‌ 25:كلیه‌ قسمت‌های‌ انتقال‌ دهنده‌ نیرو (ترانسمیسیون‌) از قبیل‌ تسمه،‌ فلكه،‌ زنجیر و چرخ‌ دنده‌ و امثال‌ آن‌ و همچنین‌ قسمت‌هایی‌ از ماشین‌ها كه‌ امكان‌ ایجاد سانحه‌ برای‌ كارگر داشته‌ باشد باید دارای‌ پوشش‌ و یا حفاظ‌ با استقامت‌ كافی‌ باشد.

ماده‌ 26:قبل‌ از شروع‌ به‌ تعمیر و نظافت‌ و روغنكاری‌ ماشین‌ها باید بطور اطمینان‌ بخشی‌ آنها را متوقف‌ ساخت‌.

تبصره‌ - هنگام‌ راه‎ انداختن‌ ماشین‌ها به ‎منظور آزمایش‌ یا پس‌ ازتعمیر لازمست‌‎ این‎كار با‎ ابزار مطمئن‌ به‌وسیله‌ متخصصین‌فنی‌ تحت‎نظر مدیر فنی‌ و یا نماینده‌ فنی‌ ذی‎صلاحیت‌ او انجام‌ گیرد.

ماده‌ 27:در موقع‌ تعمیر تانك‌ها و مخازن‌ مواد خطرناك‌ و قابل‌ احتراق‌ و اشتعال‌ و انفجار از قبیل‌ مخازن‌ بنزین‌ و نفت‌ و روغن‌ و غیره‌ باید مخازن‌ مذكور تخلیه‌ و سپس‌ به‌ خوبی‌ شستشو شود به‌طوری‌كه‌ هر گونه‌ مواد زائد و خطرناك‌ از جدار داخلی‌ آن‌ زائل‌ گردد و برای‌ آنكه‌ گازهای‌ موجوده‌ احتمالی‌ بكلی‌ خارج‌ شود باید دریچه‌های‌ مخازن‌ باز بوده‌ و به‌ وسایل‌ لازم‌ تهویه‌ گردد.

فصل‌ ششم‌ - وسایط‌ الكتریكی‌

ماده‌ 28:وسایل‌ و ادوات‌ الكتریكی‌ باید دارای‌ حفاظ‌ بوده‌ و طوری‌ ساخته‌ و نصب‌ و بكار برده‌ شود كه‌ خطر برق‌ زدگی‌ و آتش‌ سوزی‌ وجود نداشته‌ باشد.

ماده‌ 29:نصب‌ و امتحان‌ و یا تنظیم‌ وسایل‌ و ادوات‌ الكتریكی‌ باید فقط‌ توسط‌ اشخاصی كه‌ صلاحیت‌ فنی‌ آنها محرز باشد انجام‌ گیرد و متخصص‌ قبل‌ از شروع‌ بكار آنرا مورد آزمایش‌ قرار دهد.

ماده‌ 30:برای‌ جلوگیری‌ از ازدیاد سیم‌های‌ متحرك‌ و آزاد لازمست‌ به‌ مقدار كافی‌ پریز در محل‌های‌ مناسب‌ نصب‌گردد تا به‌سهولت‌ بتوان‌ از آنها استفاده‌ نمود.

ماده‌ 31:پوشش‌ها و زره‌ كابل‌های‌ برق‌ و لوله‌ها و بست‌ها و متعلقات‌ و همچنین‌ حفاظ‌ها و سایر قسمت‌های‌ فلزی‌ وسایل‌ برق‌ كه‌ مستقیماً تحت‌ فشار برق‌ نیستند برای‌ جلوگیری‌ از بروز خطرات‌ احتمالی‌ باید اتصال‌ زمین‌ موثری‌ داشته‌ باشند.

ماده‌ 32:سیم‌های‌ اتصال‌ زمین‌ باید دارای‌ ضخامت‌ كافی‌ و در نتیجه‌ مقاومت‌ كم‌ باشند تا بتوانند با حداكثر جریان‌ احتمالی‌ كه‌ در اثر از بین‌ رفتن‌ و یا خراب‌ شدن‌ عایق‌ بوجود آید استقامت‌ داشته‌ باشند. ضمناً باید در مدار جریان‌ وسایل‌ پیش‌بینی‌ شود كه‌ در صورت‌ پیدا شدن‌ نقصی‌ كه‎موجب‌ اتصال‎جریان‌ برق‎ به‎زمین‌ گرددتمام‌ مدار یا قسمت‌ معیوب‌ آنرا قطع‎كند.

ماده‌ 33:در نقاطی‌ كه‌ احتمال‌ صدمه‌ به‌ سیم‌های‌ اتصال‌ زمین‌ می‌رود بایستی‌ به‌وسیله‌ مكانیكی‌ آنها را محافظت‌ نمود.

ماده‌ 34:در مورد دستگاه‌های‌ الكتریكی‌ متحرك‌ كه‌ دارای‌ قسمت‌های‌ فلزی‌ بدون‌ عایق‌ باشند اعم‌ از اینكه‌ با جریان‌ متناوب‌ كار كنند یا دائم‌ باید احتیاطات‌ زیر بعمل‌ آید:

الف‌ - بدنه‌های‌ فلزی‌ بدون‌ عایق‌ وسایل‌ مزبور بایستی‌ بطور اطمینان‌ بخشی‌ اتصال‌ زمین‌ داشته‌ باشند مگر اینكه‌ جریان‌ دائم‌ با فشار كمتر از 250 ولت‌ باشد.

ب‌ - بكار بردن‌ دستگاه‌های‌ الكتریكی‌ متحرك‌ با ولتاژ بیش‌ از 250 ولت‌ ممنوع‌ است‌.

ج‌ - در مواردی‌ كه‌ بكار بردن‌ سیم‌ اتصال‌ زمین‌ موثر مقدور نباشد باید جریانی‌ با ولتاژ كمتر بكار برده‌ شود.

د - در محیط‌های‌ آماده‌ به‌ اشتعال‌ و همچنین‌ در مجاورت‌ مواد قابل‌ اشتعال‌ باید فقط‌ از وسایل‌ مخصوص‌ الكتریكی‌ متحركی‌ استفاده‌ شود كه‌ از لحاظ‌ عدم‌ ایجاد اشتعال‌ اطمینان‌ بخش‌ باشد.

ماده‌ 35:در مدت‌ تعمیر شبكه‌ برق‌ باید آنرا به‌وسیله‌ كلید از منبع‌ جریان‌ قطع‌ و به‌ زمین‌ متصل‌ نمود و در صورت‌ لزوم‌ بین‌ سیم‌های‌ شبكه‌ نیز اتصال‌ مستقیم‌ برقرار كرد.

ماده‌ 36:در محیطی‌ كه‌ خطوط‌ تحت‌ فشار برق‌ وجود دارد تعمیر یا نصب‌ ماشین‌ آلات‌ و دستگاه‌ها یا سیم‎كشی‌ یا هرعمل‌ دیگر كه‌ ممكن است ایجاد برق‎زدگی‌ نماید اكیداً ممنوع‌ و فقط‌ پس‌ از قطع‌ جریان‌ برق‌ انجام‌ آن‌ مجاز خواهد بود.

ماده‌ 37:سیم‌ها و كابل‌های‌ برق‌ باید دارای‌ روپوش‌ عایق‌ مناسب‌ با فشار الكتریسیته‌ و سایر شرایط‌ موجوده‌ (رطوبت‌ و گرما - ضربه‌ و ساییدگی‌ و غیره‌) بوده‌ و روی‌ اصول‌ فنی‌ نصب‌ و حتی‌ الامكان‌ در لوله‌ و یا كانال‌ قرار گرفته‌ باشند.

ماده‌ 38:سیم‌های‌ پل‌ گردان‌ - جراثقال‌ و سایر سیم‌هایی‌ را كه‌ نمی‌توان‌ عایق‌ نمود باید طوری‌ در حفاظ‌ قرار داد كه‌ از اتصال‌ احتمالی‌ جلوگیری‌ شود.

ماده‌ 39:در كارگاه‌هایی‌ كه‌ مواد منفجره‌ و یا گازهای‌ قابل‌ احتراق‌ و مواد قابل‌ اشتعال‌ تولید می‌شود بایستی‌ اتصال‌های‌ برقی‌ به‌ نحوی‌ باشند كه‌ ایجاد جرقه‌ ننماید و از موتورهایی‌ كه‌ طبق‌ اصول‌ فنی‌ برای‌ این‌ قبیل‌ كارها ساخته‌ شده‌ استفاده‌ شود.

ماده‌ 40:كلیه‌ ماشین‌ آلات‌ و دستگاه‌هایی‌ كه‌ احتمال‌ تولید الكتریسیته‌ ساكن‌ دارد باید اتصال‌ زمین‌ موثر داشته‌ باشند تا از تراكم‌ بارهای‌ الكتریسیته‌ ساكن‌ روی‌ آنها جلوگیری‌ شود.

ماده‌ 41:در محیطی‌ كه‌ مواد قابل‌ اشتعال‌ و یا قابل‌ انفجار (گازها - گرد و غبار و بخارات‌ قابل‌ انفجار و مایعات‌ قابل‌ اشتعال‌ و غیره‌) وجود دارد علاوه‌ بر اتصال‌ زمین‌ باید به‌ وسایل‌ مطمئن‌ دیگری‌ نیز از تراكم‌ بارهای‌ الكتریسیته‌ ساكن‌ جلوگیری‌ نمود.

فصل‌ هفتم‌ - آب‌ آشامیدنی‌

ماده‌ 42:در كلیه‌ كارگاه‌ها كارفرما مكلف‌ است‌ آب‌ آشامیدنی‌ گوارا و سالم‌ به‌ مقدار كافی‌ در مخازن‌ سربسته‌ و محفوظ‌ كه‌ طبق‌ اصول‌ بهداشت‌ ساخته‌ و نگاهداری‌ شود در دسترس‌ كارگران‌ بگذارد.

ماده‌ 43:به‌ كارگرانی‌ كه‌ در گرمای‌ زیاد برای‌ مدت‌ مدیدی‌ كار می‌كنند باید قرص‌های‌ نمك‌ طعام‌ داده‌ شود.

ماده‌ 44:استفاده‌ از لیوان‌ عمومی‌ برای‌ آشامیدن‌ آب‌ ممنوع‌ است‌.

فصل‌ هشتم‌ - نظم‌ و نظافت‌ در كارگاه‌

ماده‌ 45:محل‌های‌ كار و سالن‌های‌ كار - راهروها - انبارها و سایر قسمت‌های‌ دیگر كارگاه‌ باید طبق‌ اصول‌ بهداشت‌ نگاهداری‌ شود.

ماده‌ 46:دیوارها - سقف‌ - پنجره‌ها و درها و شیشه‌ها باید پاكیزه‌ بوده‌ و بی‌ عیب‌ نگاهداشته‌ شوند كف‌ سالن‌ها باید پاكیزه‌ بوده‌ و در حدود امكان‌ تر و لغزنده‌ نباشد.

ماده‌ 47:جارو و نظافت‌ كردن‌ تا جایی‌ كه‌ امكان‌ دارد باید در فواصل‌ نوبت‌های‌ كار انجام‌ شده‌ و به‌ ترتیبی‌ صورت‌ گیرد كه‌ از انتشار گرد و غبار جلوگیری‌ شود.

ماده‌ 48:انداختن‌ آب‌ دهان‌ و بینی‌ روی‌ زمین‌ و دیوار و راه‌ پله‌ ممنوع‌ است‌ و در هر محل‌ كار باید به‌ تعداد كافی‌ ظروف‌ مخصوصی‌ برای‌ ریختن‌ زباله‌ و ظروف‌ دیگری‌ برای‌ انداختن‌ اخلاط‌ موجود باشد. این‌ ظروف‌ باید قابل‌ پاك‌ كردن‌ بوده‌ و در شرایط‌ مناسب‌ بهداشتی‌ نگهداری‌ و گندزدایی‌ شوند.

ماده‌ 49:فاضلاب‌ و سایر فضولات‌ كارخانجات‌ باید به‌وسیله‌ مجاری‌ فاضلاب‌ به‌ چاه‌ها و یا حوضچه‌های‌ تصفیه‌ ریخته‌ شود و این‌ مجاری‌ باید با مصالح‌ غیر قابل‌ نفوذ ساخته‌ شده‌ و قطر داخلی‌ و شیب‌ آنها طوری‌ باشد كه‌ به‌ سهولت‌ فاضلاب‌ را به‌ چاه‌ها و یا حوضچه‌های‌ تصفیه‌ هدایت‌ نماید. در محل‌هایی‌ كه‌ شیب‌ كافی‌ وجود ندارد به‌ وسایل‌ مكانیكی‌ بایستی‌ این‌ منظور تامین‌ گردد.

ماده‌ 50:در كارگاه‌هایی‌ كه‌ فضولات‌ حاصله‌ ممكن‌ است‌ موجب‌ مسمومیت‌ یا بیماری‌ گردد باید فضولات‌ مزبور با عملیات‌ فیزیكی‌ یا شیمیایی‌ در حوضچه‌های‌ مخصوص‌ تصفیه‌ گردد در هر حال‌ در دفع‌ فضولات‌ باید از نظر حفظ‌ سلامت‌ و بهداشت‌ و جلوگیری‌ از خطرات‌ ممكنه‌ دقت‌ و پیش‌بینی‌های‌ لازمه‌ بعمل‌ آید.

ماده‌ 51:مواد اولیه‌ و محصول‌ كارگاه‌ باید طوری‌ در داخل‌ انبارها و یا كارگاه‌ گذارده‌ شود كه‌ عبور و مرور كارگران‌ و در صورت‌ اقتضا وسایل‌ نقلیه‌ به‌ راحتی‌ ممكن‌ باشد و ضمناً مواد مزبور باید طوری‌ چیده‌ شود كه‌ خطر سقوط‌ و بروز سوانح‌ وجود نداشته‌ باشد.

ماده‌ 52:هر كارگاه‌ باید دارای‌ تعداد كافی‌ مستراح‌ مردانه‌ و زنانه‌ بطور مجزا باشد ساختمان‌ مستراح‌ باید طوری‌ باشد كه‌ بوی‌ عفونت‌ آن‌ به‌وسیله‌ هواكش‌ به‌ خارج‌ منتقل‌ گردد و آبی‌ كه‌ در آن‌ استعمال‌ می‌شود از شیر برداشته‌ شود. برای‌ هر 25 كارگر حداقل‌ باید یك‌ مستراح‌ وجود داشته‌ باشد و در هر مستراح‌ یك‌ آفتابه‌ گذاشته‌ شود شستشو و گندزدایی‌ مرتب‌ مستراح‌ها الزامی‌ است‌.

ماده‌ 53:هر كارگاه‌ باید دارای‌ تعداد كافی‌ روشویی‌ یا شیر باشد روشویی‌ها باید طوری‌ ساخته‌ شود كه‌ طبق‌ اصول‌ بهداشتی‌ قابل‌ استفاده‌ و قابل‌ پاك‌ كردن‌ باشد. برای‌ هر 20 نفر كارگر حداقل‌ باید یك‌ روشویی‌ وجود داشته‌ باشد.

ماده‌ 54:كارفرما مكلف‌ است‌ برای‌ تامین‌ نظافت‌ كارگران‌ به‌ مقدار كافی‌ صابون‌ در اختیار آنان‌ گذارده‌ و وسایل‌ خشك‌ كردن‌ دست‌ و روی‌ كارگران‌ را تامین‌ نماید.

ماده‌ 55:در كارگاه‌هایی‌ كه‌ پوست‌ بدن‌ كارگران‌ در معرض‌ مواد سمی‌ یا عفونی‌ یا محرك‌ یا مواد كثیف‌ و گرد و غبار بوده‌ و همچنین‌ در كارگاه‌هایی‌ كه‌ كارگران‌ در گرمای‌ زیاد كار می‌كنند كارفرما مكلف‌ است‌ برای‌ هر شش‌ نفر كارگری‌ كه‌ در یك‌ زمان‌ كار خود را ترك‌ می‌كنند حداقل‌ یك‌ دوش‌ با آبگرم‌ و سرد تهیه‌ نماید و محل روش‌ها باید با مراقبت‌ كامل‌ نظیف‌ و گندزدایی‌ شود.

ماده‌ 56:در هر كارگاه‌ باید اطاقی‌ با وسعت‌ كافی‌ و قفسه‌های‌ انفرادی‌ برای‌ تعویض‌ و گذاردن‌ لباس‌ شخصی‌ كارگران‌ اختصاص‌ یابد. اطاق‌ مزبور و قفسه‌های‌ آن‌ باید مرتباً تهویه‌ و گندزدایی‌ و پاكیزه‌ شود.

فصل‌ نهم‌ - ناهار خوری‌

ماده‌ 57:هر كارگاه‌ كه‌ كارگران‌ آن‌ در همانجا غذا صرف‌ می‌نمایند باید دارای‌ محل‌ مخصوصی‌ با وسعت‌ كافی‌ و تعداد لازم‌ میز و نیمكت‌ برای‌ عده‌ای‌ كه‌ در یك‌ موقع‌ غذا می‌خورند باشد. محل‌ غذاخوری‌ باید دارای‌ روشنایی‌ كافی‌ بوده‌ و پیوسته‌ طبق‌ اصول‌ بهداشتی‌ پاكیزه‌ نگهداری‌ شود.

ماده‌ 58:ظروف‌ غذاخوری‌ باید همیشه‌ پاك‌ و عاری‌ از هر گونه‌ آلودگی‌ باشد.

ماده‌ 59:كاركنان‌ محل‌ غذاخوری‌ باید دارای‌ روپوش‌ تمیز بوده‌ و نسبت‌ به‌ نظافت‌ شخصی‌ خود مراقبت‌ كامل بنمایند و ماهی‌ یك‌ مرتبه‌ معاینه‌ پزشكی‌ بشوند.

ماده‌ 60:كارگران‌ قبل‌ از ورود به‌ محل‌ غذاخوری‌ باید دست‌ و روی‌ خود را با صابون‌ بشویند و درصورتی‌ كه‌ با مواد سمی‌ یا عفونی‌ و یا كثیف‌ سروكار دارند لباس‌ كار خود را تعویض‌ نمایند.

فصل‌ دهم‌ - وسایل‌ استحفاظی‌ فردی‌

ماده‌ 61:كارفرما موظف‌ است‌ در هر سال‌ دو دست‌ لباس‌ كار مجاناً در اختیار هر كارگر بگذارد. لباس‌ كار باید مناسب‌ با نوع‌ كار باشد و طوری‌ تهیه‌ شود كه‌ كارگر بتواند به‌ راحتی‌ وظائف‌ خود را انجام‌ دهد و موجب‌ بروز سوانح‌ نگردد.

تبصره - به كارگران زن علاوه بر لباس كار باید سربند نیز داده شود.

ماده‌ 62:به‌ كارگرانی‌ كه‌ با مواد شیمیایی‌ كار می‌كنند باید علاوه‌ بر لباس‌ كار - بر حسب‌ نوع‌ كار وسایل‌ استحفاظی‌ لازم‌ از قبیل‌ پیش‌ بند و كفش‌ و دستكش‌ مخصوص‌ و عینك‌ و غیره‌ كه‌ آنان‌ را از آسیب‌ مواد مزبور مصون‌ دارد، داده‌ شود.

ماده‌ 63:به‌ كارگرانی‌ كه‌ در مجاورت‌ كوره‌های‌ ذوب‌ فلز و آهنگری‌ كار می‌كنند باید لباس‌ یا پیش‌ بند نسوز و نقاب‌ یا عینك‌ و به‌ كارگرانی‌ كه‌ مستقیماً با مواد گداخته‌ كار می‌كنند علاوه‌ بر وسایل‌ فوق‌ دستكش‌ و كفش‌ نسوز داده‌ شود.

ماده‌ 64:برای‌ سیم‌ كشی‌ و هر نوع‌ كار دیگر در ارتفاعات‌ مانند دیوارها و پایه‌های‌ بلند و بطور كلی‌ هر محلی‌ كه‌ امكان‌ تعبیه‌ وسایل‌ حفاظتی‌ برای‌ جلوگیری‌ از سقوط‌ كارگر مقدور نباشد باید به‌ كارگران‌ كمربند اطمینان‌ داده‌ شود.

ماده‌ 65:لباس‌ كارگرانی‌ كه‌ با مواد سمی‌ كار می‌كنند باید در محل‌ مخصوصی‌ جدا از محل‌ لباس‌كن‌ عمومی‎نگاهداری‌ و به‎ترتیبی‌ شستشوشودكه‎كارگران‌ را از آسیب‎نفوذ سم ‎مصون‌ بدارد.

ماده‌ 66:برای‌ كارگرانی‌ كه‌ موقع‌ كار در معرض‌ سقوط‌ اجسام‌ قرار دارند باید كفش‌ حفاظتی‌ و كلاه‌ مخصوص‌ حفاظتی‌ از فلز و یا ماده‌ سخت‌ دیگری‌ كه‌ قابل‌ اطمینان‌ باشد تهیه‌ شود.

ماده‌ 67:كارفرما مكلف‌ است‌ مراقبت‌ نماید كارگرانی‌ كه‌ در نزدیكی‌ قسمت‌های‌ گردنده‌ ماشین‎آلات‌ مشغول‌ كار می‌باشند. موهای‌ خود را‎كوتاه‌ نموده‌ و یا به‌وسیله‎سربندنگهداری‌ نمایند.

ماده‌ 68:در مواردی‌ كه‌ نوع‌ كار طوری‌ است‌ كه‌ خطراتی‌ برای‌ چشم‌ كارگران‌ وجود دارد از قبیل‌ سمباده‌ و جوشكاری‌ و ماشین‌های‌ تراش‌ و نظائر آن‌ كارفرما مكلف‌ است‌ عینك‌های‌ مخصوص‌ مناسب‌ با كار در دسترس‌ كارگران‌ بگذارد.

ماده‌ 69:كارفرما مكلف‌ است‌ به‌ كارگرانی‌ كه‌ روی‌ شبكه‌ تحت‌ فشار برق‌ كار می‌كنند و در معرض‌ خطر برق‌ زدگی‌ هستند علاوه‌ بر ابزار مخصوص‌ دستكش‌ و كفش‌ و كلاه‌ مخصوص‌ عایق‌ الكتریسیته‌ بدهد.

ماده‌ 70:در مواردی‌ كه‌ جلوگیری‌ از انتشار گرد و غبار و مواد شیمیایی‌ و یا تهویه‌ محیط‌ آلوده‌ به‌ مواد مزبور از لحاظ‌ فنی‌ ممكن‌ نباشد كارفرما موظف‌ است‌ ماسك‌ و یا وسایل‌ استحفاظی‌ متناسب‌ دیگری‌ تهیه‌ و در اختیار كارگر مربوطه‌ قرار دهد.

ماده‌ 71:در محیط‌های‌ مرطوب‌ و در مورد كارهایی‌ كه‌ در آب‌ انجام‌ می‌شود كارفرما باید به‌ تناسب‌ نوع‌ كار كفش‌ یا چكمه‌های‌ لاستیكی‌ و در صورت‌ لزوم‌ دستكش‌های‌ غیر قابل‌ نفوذ تهیه‌ و در دسترس كارگران بگذارد.

ماده‌ 72:به‌ كارگرانی‌ كه‌ با اشیاء و مواد برنده‌ (از قبیل‌ اوراق‌ فلزی‌ و جام‌های‌ شیشه‌و خورده‌شیشه‌ و غیره‌) كار می‌كنند باید دستكش‌های‌ متناسب‌ با نوع‌ كار داده‌شود.

ماده‌ 73:كارفرما مكلف‌ است‌ به‌وسیله‌ مسئولین‌ فنی‌ خود كلیه‌ وسایل‌ استحفاظی‌ را مرتباً بازرسی‌ و در صورت‌ لزوم‌ تعمیر و یا تعویض‌ نماید تا پیوسته‌ وسایل‌ مزبور برای‌ تامین‌ حفاظت‌ كارگران‌ آماده‌ باشد.

ماده‌ 74:كارفرما مكلف‌ است‌ مراقبت‌ نماید كه‌ كارگران‌ مرتباً از وسایل‌ استحفاظی‌ كه‌ به‌وسیله‌ او تهیه‌ و در اختیار آنان‌ گذاشته‌ شده‌ استفاده‌ نمایند. عدم‌ استفاده‌ از وسایل‌ مزبور قصور در انجام‌ وظیفه‌ محسوب‌ می‌شود.

فصل‌ یازدهم‌ - كمك‌های‌ اولیه‌

ماده‌ 75:كارفرما مكلف‌ است‌ در صورت‌ امكان‌ مركزی‌ برای‌ استفاده‌ فوری‌ بیماران‌ یا اشخاص‌ آسیب‌ دیده‌ تحت‌ نظر یك‌ یا چند پزشك‌ یا پزشكیار تاسیس‌ نماید و در صورت‌ عدم‌ امكان‌ باید یك‌ یا چند قفسه‌ محتوی‌ داروها و لوازم‌ كمك‌های‌ اولیه‌ متناسب‌ با تعداد كارگران‌ و نوع‌ خطرات‌ كارگاه‌ در نقاطی‌ كه‌ دسترسی‌ فوری‌ به‌آنها برای‌ كارگران‌ میسر باشد ایجاد نماید. مراكز كمك‌های‌ اولیه‌ و محل‌ نصب‌ قفسه‌ها باید به‌وسیله‌ علایم‌ مخصوص‌ بصورتی‌ مشخص‌ باشد كه‌ كلیه‌ كارگران‌ از محل‌ آن‌ مطلع‌ باشند. كارفرمایانی‌ كه‌ كارگران‌ آنان‌ مشمول‌ مقررات‌ بیمه‌های‌ اجتماعی‌ می‌باشند می‌توانند در صورت‌ وقوع‌ حادثه‌ ناشی‌ از كار یا بیماری‌ حرفه‌ای‌ هزینه‌ انجام‌ كمك‌های‌ اولیه‌ را طبق‌ ماده‌ 85 لایحه‌ قانونی‌ بیمه‌های‌ اجتماعی‌ كارگران‌ از سازمان‌ بیمه‌های‌ اجتماعی‌ كارگران‌ دریافت‌ نمایند.

ماده 76:در كارگاه‌هایی‌ كه‌ به‎سبب‌ نوع‎ كار احتمال‌ مخاطرات‌ مهم‌ از قبیل‌ خفگی‌ و برق‌زدگی‌ و امثال‌ آنها وجود دارد كارفرما مكلف‌ ‎است‌ برای‌ نجات‌ كارگر آسیب‌‎دیده‌ پیش‌بینی‌های‌ لازم‌ را بنماید.

ماده‌ 77:كارفرما مكلف‌ است‌ به‌ محض‌ اطلاع‌ از ابتلا یكی‌ از كارگران‌ به‌ امراض‌ واگیر مراتب‌ را به‌ اولین‌ پست‌ وزارت‌ بهداری‌ و همچنین‌ به‌ سازمان‌ بیمه‌های‌ اجتماعی‌ كارگران‌ اطلاع‌ دهد.

ماده‌ 78:كارفرما مكلف‌ است‌ دستورات‌ بهداشتی‌ مربوط‌ به‌ كارگاه‌ خود و همچنین‌ دستورات‌ بهداشتی‌ مربوط‌ به‌ امراض‌ واگیر و امراضی‌ كه‌ به‌ صورت‌ همه‌گیری در آمده‌ است‌ برای‌ اطلاع‌ كارگران‌ در محل‌های‌ مناسب‌ نصب‌ نماید.

ماده‌ 79:كارفرما موظف‌ است‌ آمار بیماران‌ و حادثه‌ دیدگان‌ خود را در آخر هر ماه‌ به‌ ادارات‌ كار محل‌ ارسال‌ دارد.

ماده‌ 80:متخلفین‌ از اجرای‌ مقررات‌ این‌ آیین‌نامه‌ مشمول‌ شق‌ دوم‌ از ماده‌ 60 قانون‌ كار مصوب‌ اسفند ماه‌ 1337 خواهند بود.

این‌ آیین‌نامه‌ مشتمل‌ بر 80 ماده‌ و 2 تبصره‌ به‌ استناد ماده‌ 47 قانون‌ كار تدوین‌ و در یازدهمین‌ جلسه‌ شورایعالی‌ حفاظت‌ فنی‌ مورخ‌ یكشنبه‌ 14/6/1338 به‌ تصویب‌ نهایی‌ رسیده‌ و قابل‌ اجرا است‌.